Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Gentiana lutea & Artemisia umbelliformis

fotò
fotò
Genciano

Gentiana lutea

Gentianaceae

Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.

Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.

Descripcioun :
La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.

Usanço :
Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).

Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae


Ordre : Gentianales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre

Liò : Pasquié - Prado umido - Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753

fotò
fotò
Genèpi-blanc

Artemisia umbelliformis

Asteraceae Compositae

Noms en français : Genépi jaune, Genépi blanc.

Descripcioun :
Lou genèpi-blanc se rescontre dins li roucaio e esboudèu d'auto mountagno. Se recounèis à si fuio e si lòngui cambo pelouso de pichòti flour jauno coumpausado. La recordo èi limitado à un centenau de brout (èi deja forço) e fau leissa sus cado planto quàuqui flour pèr que posque faire si grano.

Usanço :
Se saup proun que lou genèpi sèr pèr adouba la liquour dóu meme noum. Ei peréu bon en tisano "pèr lou chaut e frèi" ; pamens la fau pas faire trop forto que "t'achapo lou bàti-couor" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 59). Ajudo à la digestioun, e bon contro lou tussi e li fèbre. Èi peréu vertuous contro li plago e macaduro. "Qu a de genepi' n'a rè besoun de medeci' Ibid.".

Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae

Ordre : Asterales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Estiéu

Sòu : Si
Autour basso e auto : 2200 à 3000 m
Aparado : Vo
Remarco : Meno aparado
Juliet à avoust

Liò : Roucas - Paret - Roucaio - Esboudèu
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Èst-Éuropo
Ref. sc. : Artemisia umbelliformis Lam., 1783

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
ges
C
C

Gentiana lutea & Artemisia umbelliformis

ges
ges
ges
ges
ges
C
C
CC

Coumpara Genciano emé uno autro planto

fotò

Coumpara Genèpi-blanc emé uno autro planto

fotò